Tekst uit artikel

TOM POES wordt verfilmd
Tekenstudio te Amsterdam.

Onder leiding van Toonder en Geesink, twee jonge Amsterdamse tekenaars, beiden bekend in hun eigen genre, de een als tekenaar van Tom Poes, de ander als reclameman en decorontwerper hebben een jaar geleden de koppen bij elkaar gestoken om een tekenfilm te maken. Uit dit initiatief van Marten Toonder en Joop Geesink ontstond een tekenstudio waarin ruim zestig tekenaars dag in dag uit werken aan enkele tekenfilms. Dezer dagen werd onder productie-leiding van Toonder begonnen met de eerste Tom Poes-film „Het avontuur met de Reuzen" en onder ' leiding van Geesink wordt de eerste hand gelegd aan een tekenfilm in kleuren. Een geestige poppenfilm werd reeds ter vertoning afgeleverd.

“Serenata Nocturna’ heet de poppenfilm, een vrolijke historie van Don Dinges, die Señorita Odores een serenade brengt en wonderlijke toeren verricht met zijn: muziekinstrumenten, een gitaar, een saxofoon, een pierement. Het is een kostelijk, vertelsel naar een scenario van de beide ontwerpers. Joop Geesink vervaardigde het draaibaar toneel en de kinderboekenschrijfster Phiny Dick kleedde de poppen aan. Deze poppen zijn vervaardigd uit metaal en hout, met kogellagers voor de gewrichten. De gelaatstrekken worden uitgebeeld door vervangbare gipsen maskers, die in 4e houten koppen worden vastgezet en al naar gelang van de verachte mimiek worden vervangen. Voor een glimlach, die zich ontplooit tot een grijns, zijn een dozijn of meer maskers nodig. Elke hoofdfiguur in de film heeft zo vijftig tot honderd of nog meer van deze gezichten. De poppen staan op den vloer vastgenageld met spelden, die door de houten schoenen gestoken zijn.

Een geduldwerk.

Dit filmpje van vijf minuten vroeg een paar maanden hard werken. Elke beweging moest worden ontleed. Het gewoonste gebaar — vooral lopen — bleek ingewikkeld. Elke fase van een beweging wordt gefotografeerd. De stand van de pop wordt dan een miniem beetje verschoven en opnieuw opgenomen. Een eenvoudige loopbeweging vereist op die manier drie uur draaien. Aan dit filmpje werkten behalve de twee artiesten nog drie animatoren, een “scriptgirl'' met een cameraman plus twee kunstnijverheidsartiesten, die de poppen vervaardigen. Een enkel detail: Don Dinges schiet een groot pistool af. Hiervoor is een natuurgetrouw nagebootste houten hand nodig, waarvan de duim zich om de kolf van het pistool moet kunnen leggen en de wijsvinger de haan moet overhalen. Alle vingergewrichten dezer hand werden nauwkeurig nagemaakt. De gitaar, die de vrolijke Don bespeelt, werd uiteen lucifersdoosje geprutst.

Met de Tom Poes-film gaat een lang gekoesterd ideaal van de vader van deze dagelijkse kinderserie in onze kolommen in vervulling. Het wordt een film van elf minuten, met een scenario dat enigszins aangepast werd aan de eisen die een tekenfilm stelt. Nadat in de vorige filmpjes eerst de gecompliceerde techniek onder de knie gekregen werd, worden in deze Tom Poes-film — vermoedelijk de eerste van een reeks — nieuwe wegen bewandeld. Met het oog op internationale vertoning zal deze film namelijk geen gesproken tekst bevatten, maar er zal alleen met geluidseffecten gewerkt Worden, zodat nasynchronisatie voor het buitenland overbodig wordt. De stemmen der figuren zullen bijvoorbeeld verbeeld worden door de muziek.

De kleurenfilm van Geesink (Agfa-color systeem) heeft een nieuw figuurtje als held, namelijk een mannetje dat altijd optimistisch is en steeds alle moeilijkheden te boven komt. Het wordt een film van een minuut of acht, dat de actieve studio vertrouwd zal maken met de zeer eigen problemen der gekleurde tekenfilm.
De leiders van de studio, Toonder en Geesink, ontwerpen de types, die daarop in scenario' verwerkt werden. De animatoren (of sleuteltekenaars) tekenen onder hun toezicht de essentiële standen, die door de fase-tekenaars (meestal jonge meisjes met tekentalent) uitgewerkt worden. Ook hier wordt weer elk gebaar in zoveel tekeningen per seconde ontleed. Deze tekeningen worden op celluloid overgebracht en met grijs en zwart opgevuld. De achtergronden worden er onder gelegd het geheel gefilmd. Het geluid wordt vervolgens gesynchroniseerd en na talloze proefdraaiingen en correcties geeft de studio haar tekenfilm vrij voor „publicatie".
Het genre biedt thans in Europa grote mogelijkheden. De belangstelling van de zijde der film- en zakenwereld is groot. Het is te hopen, dat de producten van dit verheugend en verrassend initiatief binnenkort in de Nederlandse bioscopen te zien zullen zijn.

Fotobijschrift:
Een werkopname van de poppenfilm “Serenata Nocturna”. De animator heeft zojuist het gezichtsmasker van den zingende Don Dinges vervangen door een ander, nog expressiever, ze zet het hoofd weer vast op de schouders van de pop, die- zich half naar Señorita Odores wendt, die, gezeten op de trap van de Mexicaanse patio haar Romeo aanhoort. Op den voorgrond ziet men een rijtje zingmaskers van dek held, die, al naar den vereiste mondstand van den zanger, aangebracht worden.

Bron: Nieuws van de Dag, 31 december 1942