Philips Cavalcade

(1966)

75 Jaar Muziek.

Bioscoopreclamefilm ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van Philips.

Verhaal

Deze film bevat geen echt verhaal. Het is een aaneenschakeling (cavalcade) van muziekstijlen door de tijden heen en vanuit de hele wereld. Het is en spectaculaire poppenanimatie waarin op vrijelijke wijze de geschiedenis van populaire muziekstijlen wordt gepresenteerd.

Aanleiding

In 1966 bestond het elektronicaconcern PHILIPS 75 jaar. Dit moest groots gevierd worden. Het elektronicabedrijf dat nog zwaar verankerd was in Nederland (Eindhoven) had al tientallen jaren goede contacten met Joop Geesink. Philips was in deze tijd zeer actief in de media-industrie. Naast de productie van radio- en televisietoestellen, produceerde het tal van geluidsapparatuur. Bovendien had Philips een omvangrijk platenproductiebedrijf, met vele grote artiesten onder contract.

Laten we niet vergeten dat het onderwerp ‘muziek uit de wereld’ altijd dankbaar is voor filmmakers en animatiefilmers in het bijzonder. Deze film kan beschouwd worden als 'the state of art'. Naderhand werden met name de regiseur (Max Keuris) en de animator (Cor Icke) geroemd voor hun belangrijke bijdrage in deze film. In werkelijkheid werkten tientallen mensen aan deze film mee.

Vormgeving

De lange, ranke poppen lijken in vormgeving totaal niet op de vaak compacte poppen uit andere producties. Verantwoordelijke was Max Keuris, een zeer veelzijdige ontwerper/regisseur bij Dollywood. Vergelijk zijn vormgeving die hij toepaste in Philips On Parade.
In een hoog tempo 'zappen' we door tijd en muziekstijlen. Tal van muzieklegendes zien we voorbij komen: Paul Whiteman is voor een orkest dat de “Rhapsody in Blue” inzet. Fred Astaire als tapdanser. In zwart-wit Al Jolson (Jazz Singer) en Betty Boop, Verder Louis Armstrong, Rolling Stones, Arthur Rubinstein e.a. Om de soms uiterst korte fragmenten voor de kijkers herkenbaar te maken, was het in de jaren 60 geen enkel probleem om de setting stereotiep te maken. De film is een hommage aan deze tradities.

André Popp

Een bekende naam die in deze mega-productie voorbij komt is de die van André Popp. Deze behoort toe aan de componist die eerder veel faam verwierf met de sound track van Piccolo, Saxo en Co. Deze Franse componist André Popp werkte overigens aan tal van andere Dollywoodfilms mee.

Opmerkelijk

Het was gebruikelijk dat bij scenes, waarin veel personages gelijktijdig werden getoond, een hoofdanimator werkte en één of meerdere assistenten. Deze film echter is volledig geanimeerd door één man, Cor Icke. Let vooral op de opening scene waarbij de camera langs een kermistafereel rijdt. Dames die de can-can dansen, en jongleur die bordjes op stokjes draait, een komiek die rare danspasjes doet…. Je komt ogen te kort. Bedenk dat alles op film werd opgenomen en de videohulp nog niet bestond. De animator kende de poppen alsof het zijn 'kinderen' waren. Hij wist precies wie waarmee bezig was. Animator Cor Icke werd door velen beschouwd als de beste animator uit die tijd.

Het camerawerk van Hans Kuipers verdient ook aandacht. De grote, lompe 35mm filmcamera’s bewegen soepel door de decors. Dit getuigd van vakwerk.

Knipoog

De openingsscène refereert visueel naar een eerdere Geesink film, "Het Gebroken Hart" (1947). Ook daar zie een jongeman die bij een bloemenverkoopster bloemen haalt. Je ziet daar eveneens hetzelfde soort hek, de opvallende fiets en een oldtimer voorbij komen. Beiden in een avondsfeer gefilmd. Waarschijnlijk waren dat creatieve grapjes die alleen voor de makers herkenbaar waren.

Kunst of kitsch

“Philips Cavalcade” bestaat in verschillende versies. Met name de eindscène. In de hier getoonde versie opent achter pianist Arthur Rubenstein een gordijn en worden gouden producten getoond op zuilen. Filmrecensenten hadden hier geen goed woord voor over: een kitsch-einde na zo’n mooie film.
Er circuleert op zeer beperkte schaal ook een andere variant: Terwijl de pianist speelt voor het gesloten doek, rijdt de camera door de concertzaal die gevuld is met alle figuren die eerder in de film optraden. De camera glijdt de zaal uit. Bij de openslaande ramen staat de koetsier met het witte paard. Achter hem, in de lucht flitst een vuurpijl. De koetsier kijkt omhoog en ziet de naam van de adverteerder ontstaan in vuurwerk aan de lucht. Mooi, poëtisch en filmisch. De klant, Philips, vond dat hun producten in beeld moesten komen. Deze versie is hier getoond.

Het opnieuw maken van deze eindscène is een uiteraard kostbare aangelegenheid geweest. Wat de motivatie is om deze ook te maken is niet gedocumenteerd. Mogelijk was deze versie met de koetsier meer geschikt om de film in te zenden naar festivals omdat hiermee het reclame-element minder expliciet aanwezig is, dan zoals hier getoond.

Verdwenen scenes

Los van de nieuwe eind-scene, blijkt dat in de naderende climax van de film een scene vervangen door een volkomen andere. Hier zien wij op een bepaald moment een traditionele Spaanse Flamingo-dans. Deze filmkopie is één van de weinigen die deze dans toont. Er is ook een versie beschikbaar waarin een aanstekelijke, opzwepende steelband speelt. Hiervan is een lage-resolutieversie beschikbaar. (Fragment vanaf 6:35)

Gesigneerd platen

De impresario van de pianist Arthur Rubinstein (die destijds verbonden was aan het "Philips" platenlabel) zag de film en vroeg bij een bezoek wie het portret van Arthur had gemaakt. Poppenmaker Harry Tolsma stelde zich voor. Hij ontving een stapel gesigneerde grammofoonplaten van de pianist als erkentelijkheid.