Phi-Garo in het Woud
(1943)
Sprookje met een verrassende afloop.
Bioscoopreclamefilm voor Philips scheerapparaten
Het verhaal
De poppenfilm Phi-Garo in het Woud verhaalt over een kabouter en een elfje die op elkaar verliefd worden. De baard van de kabouter dreigt tot een relatiebreuk. De toverheks brengt uitkomst met een Philishave.
Opmerkelijk
Na Seranata Noctura (1942) is dit de tweede poppenfilmproductie van duo Joop Geesink en Marten Toonder. Marten Toonder’s broer, Jan Gerard Toonder, schrijft het script.
De openingstitel maakt echter direct duidelijk dat dit het werk van Joop zonder Marten is. Toonder is hier alleen in de studionaam vertegenwoordigd. De kortstondige samenwerking tussen de twee filmmakers gaat regelmatig gepaard met knallende ruzies over creatieve wegen die begaan moeten worden.
Onbeholpen
De film is naar huidige maatstaven in alle opzichten ver beneden iedere professionele norm. Verhaaltje is flinterdun, camerawerk onbeholpen, decors wiebelen en de animatie is vaak zwalkend en onduidelijk. Tegenwoordig zou een examenfilmpje van een student al snel beter zijn.
Echter, realiseer dat Phi-Garo in het Woud onder de meest barre omstandigheden is geproduceerd. In 1943 was vrijwel niets meer voor handen. Een rol film was een uiterst schaars product en decorbouwmateriaal was amper verkrijgbaar. Zelfs elektriciteit voor licht was geen vanzelfsprekendheid. Nazi bezetters hadden alles onder controle.
Vliegtuigcrash
Tijdens de filmopnamen stort een bommenwerper naast de studio neer. Geen klein voorval. Het gebouw is door de brand niet meer te gebruiken en een nieuwe lokatie moet worden gevonden. Het is een wonder dat onder deze omstandigheden de film uiteindelijk kan worden gerealiseerd.
Het vermoeden bestaat dat door Philips topman Sies Numan, met opdrachten als deze, vooral werd geïnvesteerd in het leerproces van zowel Joop Geesink als de studiomensen om gereed te zijn voor het echte werk na de oorlog. Na deze productie halen nog wat kleine filmprobeersels het filmdoek, maar de poppenfilmproductie stopt tot 1946.
Rare naam
De titel bevat een opmerkelijke naam: Phi-Garo. Waarschijnlijk een bedenksel van scriptschrijver Jan Gerard Toonder, die graag met hoogdravende en pretentieuze teksten werkte. De redactie ziet een woordmix van de merknaam Philips of Philishave en de operapersoon Figaro, uit de “Barbier van Sevilla”. Deze stond bekend vanwege zijn perfecte scheerwerk.
In Phi-Garo zijn dus twee scheer-gerelateerde namen samengevoegd. Toegegeven, het is een beetje ver gezocht, maar als het medium poppenfilm nieuw is, mag er toch ook met nieuw taalgebruik worden geëxperimenteerd?
Overigens, het poppetje dat de kapper uitbeeldt is weer sterk in George Pal stijl en daarmee een stijlbreuk met de rest van de film. Zijn rechterarm bevat een Philishave, die destijd maar 1 scheerkop bevatte. Zijn linker hand is een stroomstekker.
Credits
- Titel: Phi-Garo in het Woud
- Opdrachtgever: Philips
- Productiejaar: 1943
- Lengte: 35 minuten
- Componist: Onbekend
- Uitvoerenden: Onbekend
- Art Director: Onbekend / mogelijk Jan Coolen
- Concept: Jan Gerard Toonder
- Animatie: Onbekend / mogelijk József Misik
- Camera: Onbekend
- Poppen: Dopey Scheffer
- Poppenkleding: Onbekend
- Props: Onbekend
- Anderen: Jan Duyfvetter, John van der Meulen, Bertus Outmayer, Wim Gomes, Hagemeijer, Loek van Delden
- Formaat: 35 mm, Zwart/Wit
